بررسی عملکرد و صفات فیزیولوژیکی و فنولوژیکی مرتبط با آن در ارقام مختلف کلزا (Brassica napus L.)

نویسندگان

  • عباس بیابانی دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبدکاووس، ایران.
  • عباس فروغی دانش آموخته دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشگاه گنبد کاووس، ایران.
  • علی راحمی استادیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبدکاووس، ایران.
  • قربانعلی رسام دانشیار مجتمع آموزش عالی شیروان- خراسان شمالی، شیروان، ایران.
چکیده مقاله:

خصوصیات فیزیولوژیکی و فنولوژیکی ارقام و لاین‌های مختلف کلزا و نیز ارتباط بین این صفات و عملکرد دانه در تعداد 20 رقم و لاین کلزا در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو سال زراعی 94-1393 و 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی مجتمع آموزش عالی شیروان واقع در خراسان شمالی مورد بررسی قرار گرفتند. در طول فصول زراعی علاوه بر ثبت صفات فنولوژیک، نمونه‌برداری‌های تخریبی برای محاسبه صفات فیزیولوژیک مانند شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک و اندازه‌گیری نور و ضریب خاموشی نور صورت گرفت. در پایان فصول زراعی عملکرد و اجزای عملکرد و صفات مورفولوژیک و درصد روغن ارقام اندازه‌گیری شدند. تجزیه به عامل‌ها جهت توصیف رابطه بین صفات مورد مطالعه با استفاده از میانگین 23 صفت و به روش تجزیه به مؤلفه‌های اصلی صورت گرفت. نتایج حاصل از تجزیه به مؤلفه‌های اصلی نشان داد که چهار مؤلفه اول مجموعاً 99 درصد تنوع کل موجود در بین داده‌ها را توجیه کردند. سهم هر کدام از دو مؤلفه اول به‌ترتیب حدود 8/83، 1/13درصد در سال اول و 3/83، 6/11 درصد در سال دوم بودند. از آن‌جا که مجموع سهم مؤلفه سوم و چهارم از کل تغییرات هر دو سال آزمایش کمتر از چهار درصد است؛ بنابراین، از دو مؤلفه اول و دوم که بیش از 96 درصد تغییرات را توجیه می‌کنند برای انتخاب ترکیب برتر استفاده شد و دیاگرام‌های مربوطه ترسیم شدند. بر این اساس، ارقامی که با جهت مثبت محور اول مرتبط بودند ارقام پر محصول با عملکرد بیولوژیک بالا، تعداد خورجین زیاد، طول دوره گل‌دهی طولانی و عملکرد روغن در نظر گرفته شدند (گروه A). در این ارقام پر شدن دانه در زمان نسبتاً کوتاه‌تری انجام می‌گیرد. در مقابل، ارقام گروه  Bدر نقطه مقابل ارقام گروه A قرار گرفته‌اند و در جهت منفی محور اول مرتبط می‌باشند. از طرف دیگر ارقام با وزن مثبت بیشتر بر روی محور دوم، ارقامی هستند با شاخص برداشت بالا، تعداد زیاد خورجین در بوته که روز تا شروع ساقه‌دهی آن‌ها طولانی‌تر ولی فاصله کاشت تا شروع رزت کوتاه‌تری دارند گروه C محسوب شدند. ارقام گروه D دارای وزن منفی بیشتر بر روی محور دوم می‌باشند. میانگین عملکردهای ارقام در سال اول 80/453 گرم در متر مربع و در سال دوم 84/401 گرم در متر مربع بودند. بخشی از کاهش عملکرد مرتبط با کاهش شاخص‌های رشد (عملکرد بیولوژیک) و بخشی دیگر مرتبط با کاهش شاخص برداشت می‌باشد که ناشی از کاهش معنی‌دار تشعشع بین دو سال است. در مجموع، سه رقم Bilbao، Traviata و Slm046 از بیشترین ارتباط مثبت با محور اول برخوردار بودند (گروه A).

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی صفات زراعی و عملکرد کیفی دانه در برخی ارقام زمستانۀ برتر کلزا (Brassica napus L.)

به‌منظور مقایسۀ عملکرد و خصوصیات زراعی 38 رقم جدید کلزای زمستانه به‌همراه رقم Okapi به‌منزلۀ شاهد در سال زراعی 89-1388 آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. ارقام کلزا از نظر تمامی صفات تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد نشان دادند. در این تحقیق ارقام ES Betty، NK Karibik، NK Aviator،Champlain  و RNX 3621 بالاترین عملکرد دانه را نشان دادند. جهت بررسی صفات کیفی در ارق...

متن کامل

تأثیر سویه‌های مختلف Azotobacter chroococcum بر صفات مرفوفیزیولوژیک و اجزای عملکرد کلزا (Brassica napus L.)

به منظور بررسی اثر سویه­های مختلف Azotobacter chroococcum بر صفات مرفوفیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد کلزای پاییزه(Brassica napus L.) ، آزمایشی به صورت طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای مورد استفاده شامل تلقیح بذری انواع سویه­های ازتوباکتر (سویه های 6، 9، 11، 12، 13، 14، 15، 16، 19، 21، 23، 25، 28، 35 و 38) و کاربرد کودهای شیمیایی (کاربرد کود اوره به طور کامل) و شرایط بدون تل...

متن کامل

بررسی اثر تنش شوری بر رشد، ویژگی‎های فیزیولوژیکی و عملکرد دانه ارقام بهاره کلزا (Brassica napus L)

به منظور بررسی اثر شوری بر رشد، برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و عملکرد دانه ارقام کلزای بهاره، آزمایشی در سال 91-90 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی‌آباد به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتورها شامل چهار رقم کلزا (آرجی‎اس003، هایولا 308، هایولا 401 و هایولا 60) و چهار سطح شوری (0، 4، 8 و 12 دسی‌زیمنس بر متر) بودند. نتایج نشان داد که تنش شوری سبب کاهش معنی‏‎دار ف...

متن کامل

تاثیر فصل کاشت بر بنیه بذر و برخی شاخص‌های مرتبط با جوانه زنی در ارقام مختلف کلزا (Brassica napus L.)

جهت تعیین تاثیر فصل کاشت بر بنیه بذر و برخی شاخص های مرتبط با جوانه زنی در 12رقم پر محصول کلزا بهاره، آزمایشی در سال های 85-84 انجام شد. در سال نخست که در مزرعه انجام گرفت، 12رقم کلزا بهاره در مزرعه تحقیقاتی موسسه اصلاح و تهیه نهال، در دو فصل پاییز و بهار کشت شدند و در سال دوم و با استفاده از آزمون جوانه‌زنی استاندارد، بذرهای حاصل از سال نخست به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی تحت شرای...

متن کامل

بررسی اثر کمبود آب بر عملکرد دانه و برخی صفات فیزیولوژیکی سه رقم کلزا (.Brassica napus L)

به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب در مراحل ساقه رفتن و گلدهی بر برخی صفات فیزیولوژیکی شامل ماده خشک اندام هوایی، عملکرد دانه، کل قندهای محلول و نشاسته، پرولین و پتانسیل اسمزی ارقام کلزا این تحقیق در سال زراعی 88-1387 در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل اول ارقام شامل هایولا 308، هایولا 401 و RGS003، و عامل دوم تنش...

متن کامل

تأثیر سطوح مختلف شوری بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام بهاره کلزا (Brassica napus L.) و خردل‏ هندی(B.juncea L.)

به‌منظور بررسی اثرات شوری بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه و روغن دو رقم بهاره کلزا (Brassica napus L.) و خردل هندی (B. juncea L.) آزمایشی در سال 1394 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بیرجند، به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی (بلوک‏بندی به علت عدم یکنواختی نور) با سه تکرار اجرا شد. عامل اول شوریآب آبیاری در چهار سطح شامل: 1.92 (محلول هوگلند به‌عنوان شاهد)، 5، 10 و 15 دسی‏ زیمنس بر متر (ح...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 12  شماره 2(46) تابستان

صفحات  317- 336

تاریخ انتشار 2018-09-09

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023